Een valharnas is een essentieel onderdeel van de persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) die je helpen veilig te werken op hoogte of in de diepte.

In dit artikel bespreken we hoe je het meest geschikte valharnas selecteert, met aandacht voor de werksituatie, de aard van de werkzaamheden en het valrisico maar ook comfort en functionaliteit.

Ontdek onze valharnassen

1. Type harnas

Er zijn drie verschillende soorten valharnassen, elk ontworpen voor specifieke toepassingen:

1. Standaardveiligheidsharnas: Dit harnas beschermt je enkel tegen vallen en heeft ankerpunten op de rug en/of de borst. Deze dienen om een vanglijn of valblok te verbinden met een ankerpunt.
   1. Toepassing: Bescherming tegen vallen.

1. Positioneringsharnassen: Naast ankerpunten heeft het een positioneringsgordel, voorzien van twee ringen. Hierdoor biedt het ondersteuning en stabiliteit, zodat je met beide handen vrij kunt werken.
   1. Toepassing: Handenvrije positionering op hoogte met een aanpasbare positioneringslijn. De ringen mogen niet worden gebruikt om een vanglijn of valblok vast te make

​​​​​​​

1. Zit-harnas: Naast de ankerpunten en positioneringsgordel, heeft dit harnas ook een D-ring aan de navel. Dit om veilig af te dalen aan een veiligheidstouw of lier.
   1. Toepassing: Al zittend veilig afdalen aan een touw of lier, naast bescherming tegen vallen en handenvrije positionering.

​​​​​​​

We vatten het even voor je samen:

Als je alleen bescherming tegen vallen nodig hebt, kies je een standaardveiligheidsharnas.
Heb je ook handenvrije positionering op hoogte nodig, dan is een positioneringsharnas geschikt.
Voor bescherming tegen vallen, handenvrije positionering én veilig afdalen aan een touw of lier, kies je een zit-harnas.

Ontdek onze valharnassen

2. Normering en wetgeving voor valbeveiliging

In België is het verplicht om vanaf een hoogte van 2 meter maatregelen te nemen tegen valrisico's, zoals het gebruik van valbeveiliging.
In Nederland geldt deze verplichting vanaf 2,5 meter.
Frankrijk hanteert geen specifieke minimale hoogte; zodra er potentieel valgevaar is, moeten er maatregelen worden getroffen.

Kies een harnas dat voldoet aan de geldende wetgeving. Elk harnas is gekeurd volgens EN 361. Dit kan je terugvinden op het harnas zelf.

Wat moet er gebeuren met een valharnas na een val? Belangrijk is dat het harnas niet opnieuw wordt gebruikt! Na een val moet het harnas worden afgekeurd en vernietigd om verder gebruik te voorkomen.

3. Draagcomfort

Je hebt verschillende systemen die het draagcomfort van je harnas kunnen verhogen, waaronder:

• Het type beenriem of ergonomisch ontworpen beenlussen zorgen voor een betere pasvorm en verdelen de druk gelijkmatig over de benen.
• Extra padding op strategische plekken, zoals de schouders, rug en benen, kan drukpunten verminderen en het harnas comfortabeler maken om langdurig te dragen.
• De positie van de D-ring kan ook het comfort beïnvloeden. Een D-ring op de rug verdeelt de krachten gelijkmatig bij een val. Een D-ring op de borst is comfortabeler bij zitten, maar kan bij een val meer kracht op de buik plaatsen. Het hangt dus af van de specifieke werkzaamheden en persoonlijke voorkeuren.

Deze opties zorgen ervoor dat het harnas comfortabeler zit tijdens langdurig gebruik.

Daarnaast heb je ook nog suspension trauma straps voor het voorkomen of beperken van Harness Suspension Trauma. Deze straps kunnen aan elkaar worden bevestigd wanneer je valt, zodat je je voeten erop kunt zetten om de spanning van het harnas op je lies te verminderen. Dit voorkomt dat de bloedtoevoer wordt afgesneden.

5. Risico op fout dragen

Het correct dragen van een valharnas is enorm belangrijk voor de veiligheid van de drager. Een foutief gedragen harnas kan onvoldoende bescherming bieden. Dit kan gebeuren door moeilijk af te stellen harnassen, gebrek aan inspanning om het harnas juist te dragen, onvoldoende kennis of training, en gebrek aan tijd voor opleiding.

Uiteraard draagt een kwalitatieve opleiding of toolbox op maat van de medewerkers bij tot het correct dragen van het harnas. Besteed hier dus voldoende aandacht aan.

Klassiek valharnas of harnas met snelsluiting?

Er zijn verschillende systemen om harnassen aan te passen aan jouw maat. Het resultaat is steeds hetzelfde, maar het gebruiksgemak en de snelheid waarmee je het harnas kan afstellen varieert, afhankelijk van het systeem.

Deze functies maken het eenvoudiger om een harnas snel en makkelijk aan en uit te trekken.

Met een harnas met snelsluiting kun je een valharnas aanzienlijk sneller aantrekken. De snelsluitingen zorgen ervoor dat je het valharnas met één klik vastmaakt.

Harnassen van 3M zijn vaak voorzien van een uniek revolver systeem, waarmee je het harnas gemakkelijk kan aanpassen en aanspannen met een eenvoudige draaibeweging.

Bekijk deze video voor een demonstratie:

6. Risico’s: chemisch en/of vlamvertragend

Het is belangrijk om rekening te houden met de risico’s waaraan je wordt blootgesteld.

Bij las- en slijpwerkzaamheden kunnen vonken en spatten traditionele valbeveiliging beschadigen. Vlamvertragende harnassen, gemaakt van hittebestendige materialen zoals Nomex®, Kevlar® of modacryl, bieden betere bescherming tegen hitte en vlammen. Ze zijn ontworpen om vlammen te vertragen en te voorkomen dat ze zich verspreiden.

Werk je met chemische vloeistoffen, draag dan extra bescherming zoals de DuPont™ Tyvek® 500 HP. Deze overall beschermt niet alleen jezelf maar ook je valharnas tegen gevaarlijke deeltjes of lichte vloeistofaerosolen. Speciaal ontworpen voor gebruik in industriële omgevingen en geschikt voor verschillende toepassingen, zoals schilderen, schoonmaken en onderhoud.

7. Beschikbaar in verschillende maten: ja of nee?

Een valharnas dat in verschillende maten beschikbaar is, heeft het voordeel dat het  goed past, waardoor het comfortabeler zit. Dit verhoogt niet alleen het draagcomfort, maar ook de veiligheid

Aan de andere kant brengt de mogelijkheid tot verschillende maten ook nadelen met zich mee. Je hebt meerdere harnassen nodig om aan de behoeften van verschillende gebruikers te voldoen wat zorgt voor een complexer beheer.

8. Levensduur

Het is belangrijk om de levensduur van je materialen goed te kennen om de veiligheid op de werkplek te waarborgen. Hieronder volgt een overzicht van de levensduur van de valharnassen van de meest voorkomende merken:

• Skalt: 10 jaar na ingebruikname of 12 jaar na productiedatum, wat het eerst komt
• Fallsafe: 8 jaar na ingebruikname of 10 jaar na productiedatum, wat het eerst komt
• P&P: 10 jaar na productiedatum
• Protecta / DBI-SALA: 10 jaar na productiedatum

Het is cruciaal om elk PBM zelf visueel na te kijken voor elk gebruik en jaarlijks te laten keuren door een bevoegd persoon. In België moet deze opnieuw gekeurd worden door een EDTC (Externe Diensten voor Technische Controles op de werkplaats), in Nederland door een door de fabrikant gemachtigd persoon.

Wat doen na de aankoop van een valharnas?

Na de aankoop van het harnas is het belangrijk om een aantal stappen te doorlopen:

1. Indienststelling voor gebruik

Noteer de datum van het eerste gebruik, zodat het valharnas na 12 maanden kan worden gekeurd.

2. Visuele inspectie voor elk gebruik

Het is belangrijk om, elke keer je het draagt, een visuele inspectie uit te voeren. Hoe je dat doet, zie je in deze instructievideo.

Of lees erover in dit artikel: Hoe inspecteer je je valharnas?

3. Regelmatige controle en onderhoud

Naast het uitvoeren van zelfinspecties voor het dragen van een valharnas, moet je ze ook regelmatig onderhouden. Een harnas kan niet hersteld worden: als er iets stuk gaat, moet het vervangen worden. Regelmatig onderhoud is cruciaal om de veiligheid en functionaliteit van je valharnas te verzekeren.

Ontdek onze valharnassen