Bij de keuze van een correcte veiligheidsschoen is het belangrijk om rekening te houden met omgevingsfactoren, werkzaamheden, comfort en persoonlijke kenmerken, zoals de breedte van de voet, de hoogte van de wreef, etc.
In dit artikel gaan we dieper in op de belangrijkste overwegingen bij het kiezen van veiligheidsschoenen.
Werkschoen of veiligheidsschoen?
Bij het kiezen tussen veiligheidsschoenen en werkschoenen draait het om de mate van bescherming die je nodig hebt op je werkplek.
- Veiligheidsschoen: Hebben een verharde veiligheidsneus die je tenen beschermen tegen vallende voorwerpen. Ontworpen volgens strikte normen om te beschermen tegen specifieke risico's zoals vallende voorwerpen. Een veiligheidsschoen kan je beschermen tegen elektrische en chemische gevaren, maar dat is geen verplichting.
- Werkschoen: Zonder veiligheidsneus en strikte veiligheidsspecificaties. Biedt algemene bescherming.
1. Kies het model op basis van de werkomstandigheden en voorkeur
Veiligheidsschoenen zijn essentieel voor bescherming op de werkvloer, maar het kiezen van het juiste model kan een groot verschil maken in comfort en functionaliteit.
- Laag model: Flexibel, licht en perfect voor taken waarbij je veel hurkt of knielt. Meer bewegingsvrijheid en ventilatie, vooral op warme dagen.
- Hoog model: Biedt stevigheid en ondersteuning rond de enkels en hiel, wat extra stabiliteit en bescherming biedt. Houdt beter vuil buiten en is bestand tegen koude temperaturen.
- Sandaalmodel: Licht, goed geventileerd en ideaal voor warmere omgevingen. Biedt voldoende bescherming voor minder risicovolle taken.
- Laarzen: Bieden uitgebreide bescherming en ondersteuning, vooral in vuile en natte omgevingen. Ideaal voor koud weer en biedt stabiliteit rondom enkels en hielen.
2. Beschermen tegen de juiste risico’s
Als eerste stap analyseer je je werkomgeving en bekijk je de specifieke gevaren op je werkplek. Door het opmaken van een risico-inventarisatie- en evaluatie (RI&E) worden de risico’s vastgesteld.
Let op! ’Meestal heb je bescherming tegen meer dan één risico tegelijk nodig.
Lees zeker dit blogartikel: EN 20345:2022 – de belangrijkste verschillen op een rij
Hieronder zie je de verschillende risico’s waar je mee te maken kan krijgen. Jouw antwoord op deze vragen heeft een gevolg op de selectie van jouw schoen:
- Bescherming tegen vallende voorwerpen (neus): Is er een risico op vallende voorwerpen? Dan heb je nood aan een veiligheidsschoen met een veiligheidsneus. Deze neus kan bestaan uit composiet, staal, aluminium, kevlar of glasvezel. Schoenen met veiligheidsneuzen zijn herkenbaar aan markeringen zoals S2, S3, S4, S5, S6 en S7.
- Composiet neus: Biedt goede bescherming vergelijkbaar met staal, maar zijn lichter van gewicht, waardoor ze comfortabeler zijn voor langdurig dragen. Bovendien isoleren ze erg goed.
- Stalen neus: Biedt uitstekende bescherming tegen impact en compressie, maar zijn iets zwaarder dan andere materialen wat het comfort kan beïnvloeden bij langdurig gebruik. Je hebt ook nog geperforeerde stalen neuzen die gaten bevatten aan de bovenkant waardoor ze lichter zijn en meer ademen.
- Aluminium neus: Biedt dezelfde bescherming als staal, maar zijn lichter van gewicht, wat het comfort verhoogt.
- Kevlar neus: Zeer sterk en biedt uitstekende bescherming tegen impact en snijwonden, terwijl ze extreem lichtgewicht zijn, waardoor ze comfortabel zijn om te dragen, ideaal voor situaties waar bescherming tegen snij- en steekwonden vereist is.
- Glasvezel (fiberglass) neus: Stevig en duurzaam, bieden goede bescherming tegen impact terwijl ze relatief lichtgewicht zijn.
- Bescherming tegen scherpe voorwerpen (zool): Heb je risico op trappen in scherpe voorwerpen (die de zool kunnen doorboren)? Dan kies je voor een schoen met een stalen of kevlar anti-perforatiezool. Dit zijn bijvoorbeeld schoenen van het type S1P, S3, S5 en S7.
- Stalen zolen bieden uitstekende bescherming tegen scherpe voorwerpen en zijn robuust en duurzaam. Nadeel is dat ze zwaarder zijn en minder flexibel dan Kevlar, wat kan leiden tot vermoeidheid bij langdurig dragen.
- Kevlar zolen zijn lichter en flexibeler dan staal, maar bieden nog steeds goede bescherming tegen scherpe voorwerpen. Nadeel is dat ze duurder kunnen zijn dan stalen zolen.
- Binnen of buiten werken: Werk je binnen of buiten? Dit is belangrijk voor het materiaal van de schoen en of deze waterdicht of geventileerd is. Voor buitenwerk zijn waterdichte schoenen (WR of WPA) noodzakelijk, terwijl voor binnenwerk ademende materialen vaak de voorkeur hebben.
- Bescherming tegen uitglijden: Is er risico op uitglijden? Dan kies je voor een schoen met antislip-eigenschappen. Ontworpen om slippen op gladde oppervlakken te voorkomen, ideaal voor werkomgevingen waar vocht aanwezig is. Je herkent deze aan de letters SRA, SRB of SRC.
- SRA: Bestendig tegen uitglijden door test van hak en de zool op een gladde tegelvloer met reinigingsmiddel
- SRB: Bestendig tegen uitglijden door test van hak en de zool op een metalen vloer met olie
- SRC: De schoen moet voldoen aan de eis voor SRA en SRB
- Contact met chemicaliën: Kom je in aanraking met chemicaliën? En zo ja, met welke? Kies dan voor veiligheidsschoenen die bestand zijn tegen de specifieke chemicaliën waarmee je werkt.
- Bescherming tegen hitte of koude: Moet de schoen beschermen tegen extreme hitte of koude? Draag dan een schoen die gevoerd of geïsoleerd voor bescherming tegen extreme temperaturen.
- Werken met gesmolten metalen: Werk je met gesmolten metalen? Draag dan een schoen met specifieke loopzool, zoals VIBRAM, die bescherming bieden tegen gesmolten metalen.
- Werken op de knieën (overneus): Werk je vaak op je knieën? Kies voor schoenen met een overneus voor extra bescherming bij knielend werk.
- Bescherming tegen elektrische risico’s: Werk je in een omgeving met elektrische risico’s (geleidend)? Dan kies je voor elektrostatische dissipatieve (ESD) schoenen. Deze voorkomen elektrostatische ontlading, wat cruciaal is voor werken met gevoelige elektronica.
- Werken in een cleanroom (ESD): Bij het werken in een cleanroom kies je ook voor ESD schoenen, speciaal ontworpen om contaminatie te minimaliseren.
- Autoclaaf: Is er behoefte aan afwasbare of wasbare schoenen? Ga dan voor schoenen die bestand zijn tegen de hoge temperaturen en reinigingsmiddelen van een autoclaaf.
Specifieke kenmerken
Veiligheidsschoenen kunnen dus verschillende specifieke kenmerken hebben die worden gekozen op basis van tests, aangeduid met letters. Deze tests zijn niet verplicht voor elk type schoeisel. Een letter kan worden toegevoegd om een specifieke eigenschap van een schoen aan te duiden.
Voorbeeld:
Een S1-schoen met perforatiebestendige zool wordt S1P. Perforatieweerstand is geen vereiste voor een S1-schoen, dus daarom wordt de P toegevoegd.
Een S3-schoen daarentegen bevat altijd een perforatiebestendige zool omdat dit één van de vereisten is voor S3. Daarom wordt daar nooit een letter P aan toegevoegd.
Hieronder vind je de verschillende specifieke kenmerken die een schoen kan hebben, gebaseerd op de risico’s, omgeving… zoals hierboven omschreven:
- P: Perforatieweerstand metalen antiperforatiezool
- PS: Niet-metalen antiperforatiezolen getest met een fijne spijker (Perforation Small)
- PL: Niet-metalen antiperforatiezolen getest met een dikke spijker (Perforation Large)
- C: Geleidende schoenen
- A: Antistatische schoenen
- HI: Hitte isolatie van de zool
- CI: Koude isolatie van de zool
- M: Wreefbescherming (metatarsal)
- AN: Enkelbescherming
- FO: Weerstand van de zool tegen oliën (hydrocarbon resistent)
- E: Energieabsorptie in de hielzone (demping)
- CR: snijweerstand
- WR: Waterbestendige schoenen
- WPA: Bovenste gedeelte van de werkschoen is waterbestendig (waterdoordringing en waterabsorptie)
- HRO: Bestendig tegen hittecontact tot max. 300°C gedurende 60 seconden
- SRA: Bestendig tegen uitglijden door test van hak en de zool op een gladde tegelvloer met reinigingsmiddel
- SRB: Bestendig tegen uitglijden door test van hak en de zool op een metalen vloer met olie.
- SRC: De schoen moet voldoen aan de eis voor SRA en SRB
- SR: Sliptest met glycerine op een keramische ondergrond met zowel voorwaartse hielslip als achterwaartse slip van de voorvoet
- LG: Laddergrip
- SC: Bewijs dat overneus er voor zorgt dat de neus van de schoen minder snel slijt (Scuff Cap)
Download de whitepaper over “EN 20345:2022 – de belangrijkste verschillen op een rij”
Download de infographic over EN 20345:2022
Verschillende combinaties van een loopzool
Een loopzool kan enkelvoudig, dubbel of drievoudig gelaagd zijn, en kan bijgevolg ook verschillende combinaties van materialen bevatten. Wanneer verschillende materialen aangeduid worden voor een loopzool (bv. PU/Nitril) is het materiaal dat als eerste genoemd wordt, hetgene dat het dichtst bij de voet zit. Het laatste is de buitenkant van de zool en dus het materiaal dat in contact komt met de omgeving.
De combinatie wordt vaak gemaakt om een schoen zo comfortabel (en licht in gewicht) te maken, maar toch een zeker bescherming te voorzien (bv. voor hoge temperaturen, slijtage,…).
- Rubber (neopreen of nitril): Hoge dichtheid en gewicht, hoge temperatuurweerstand en chemiebestendigheid, goede mechanische weerstand.
- PU: Vloeibaar geïnjecteerde kunststof met variabele densiteit. Soepel, antislip, maar met beperkte chemische bestendigheid en hitteweerstand.
- TPU: TPU heeft dezelfde eigenschappen als PU, maar met een verbeterde slijtvastheid.
Een overzicht van de verschillende combinaties van loopzolen en wanneer je welke moet kiezen:
- PU/PU (Polyurethaan/Polyurethaan): PU/PU-loopzolen zijn slijtvast, schokabsorberend, olie- en zuurbestendig en bieden goede grip op verschillende oppervlakken. Met een zachtere tussenlaag voor demping en een hardere tussenlaag voor stabiliteit, zijn deze zolen lichtgewicht en bieden ze veel comfort.
- PU/TPU (Polyurethaan/Thermoplastisch Polyurethaan): Deze combinatie biedt de demping en flexibiliteit van PU gecombineerd met de duurzaamheid en slijtvastheid van TPU. PU/TPU-loopzolen bieden goede grip en stabiliteit op zowel droge als natte ondergronden. Ze zijn geschikt voor verschillende werkomgevingen, inclusief buitenwerk en situaties waar meer bescherming tegen slijtage vereist is. Bovendien laten ze geen donkere strepen achter op de ondergrond en zijn ze bestand tegen hitte tot wel 110 graden.
- PU/NITRIL: Een PU/Nitril zool is uiterst schokabsorberend, slijt- en slipvast, en biedt uitstekende bestendigheid tegen oliën, vetten en chemicaliën. Geschikt voor zwaardere werkzaamheden en bestand tegen hitte tot wel 300 graden bij kortstondig contact.
- Rubber/NITRIL: Deze combinatie biedt maximale bestendigheid tegen oliën, vetten, chemicaliën en hitte. Rubber/NITRIL-loopzolen zijn uiterst duurzaam, slijtvast en bieden uitstekende grip op verschillende ondergronden, waardoor ze ideaal zijn voor gebruik in extreme werkomgevingen.
Houd bij het kiezen van je loopzool rekening met jouw specifieke werkomstandigheden zoals we hierboven hebben besproken.
3. Kies de beste pasvorm
Veiligheidsschoenen zijn verkrijgbaar in verschillende modellen, zoals hoog, laag, sandaal, en laars. Schoenen die goed passen, bieden de beste bescherming en voorkomen voetproblemen op lange termijn. Probeer altijd verschillende maten uit om de beste pasvorm te vinden. De juiste pasvorm hangt niet alleen af van de maat, maar ook van de breedtemaat. Sommige merken bieden schoenen in verschillende leestbreedtes, terwijl andere verschillende inlegzolen meeleveren.
Daarnaast bieden sommige veiligheidsschoenen aanpassingsmogelijkheden voor een nog betere pasvorm, zoals verstelbare sluitingen, uitneembare inlegzolen of breedtematen. Overweeg deze opties als je extra comfort en ondersteuning nodig hebt.
4. Kies voor je eigen comfort en voorkeur
Ga voor comfortabele veiligheidsschoenen. Let op eigenschappen zoals flexibiliteit, demping en grip, omdat deze bijdragen aan het draagcomfort. Zachte voeringen en een ergonomisch ontwerp kunnen het comfort nog verder verbeteren. Bij het selecteren van de binnenvoering heb je verschillende opties, zoals textiel, leer, wol, nylon, PVC of synthetisch materiaal... Het juiste type voering hangt af van de werkomstandigheden en persoonlijke voorkeuren. Ook de sluiting van de schoen is belangrijk. Denk hierbij aan velcro, veters, ritssluitingen, instappers of het innovatieve BOA-sluitingssysteem. Kies de sluiting die het beste past bij jouw behoeften en werkzaamheden.
Lees ook: Wat is het BOA sluiting systeem en wat is het verschil met normale veters?
5. Duurzaamheid en levensduur van een veiligheidsschoen
De meest duurzame schoen is degene die je het langste draagt. Circulaire schoenen bestaan immers nog niet. Er zijn welk merken die een schoen met materiaalpaspoort aanbieden of schoenen waarbij delen van de schoen gemaakt zijn met gerecycleerd materiaal etc. Dit zijn uiteraard goede initiatieven, maar dus... de meest duurzame schoen is nog steeds de schoen die het langst meegaat. Kies dus voor kwaliteit en veiligheidsschoenen van hoogwaardige materialen die bestand zijn tegen slijtage en regelmatig gebruik.
Vergeet niet om regelmatig de staat van je veiligheidsschoenen te controleren (op slijtage) en onderhouden en ze indien nodig te vervangen om optimale bescherming te garanderen. Zorg ook dat ze voldoende worden gereinigd en correct worden gedroogd.
Maak een afspraak voor een aanmeting
Lees zeker ook: