Lassers spelen een cruciale rol in tal van industrieën, variërend van de metaalindustrie en de bouw tot zelfs in de voedingsindustrie. De lasactiviteiten variëren vaak in grootte, methode, materiaalsoort en -dikte, … Wat alle methodes en technieken echter gemeen hebben, is de blootstelling aan een aantal gezondheidsrisico's.

In dit artikel zullen we dieper ingaan op deze risico's en hoe lassers zichzelf kunnen beschermen.

De gevaren van lasdampen

Lasdampen vormen een mengsel van vaste deeltjes en gassen. Deze dampen variëren in grootte, van zichtbare deeltjes zoals zandkorrels tot microscopisch kleine deeltjes die gemakkelijk kunnen worden ingeademd. Blootstelling aan lasdampen en andere gassen die tijdens het lassen vrijkomen, kan ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken. Lasdampen zijn dan ook terecht opnieuw genoteerd als kankerverwekkend.

Het soort en de hoeveelheid lasdampen en -gassen waaraan lassers worden blootgesteld, hangt af van verschillende factoren:

• het gebruikte materiaal
• het lasproces
• de stroomsterkte
• de gebruikte laselektrode

Om de gevaren te beoordelen volgens nationale veiligheidsnormen, is het essentieel om een expert te raadplegen.

Hoe herken je de gezondheidsrisico’s voor lassers?

Het herkennen van ademhalingsrisico's voor lassers is essentieel voor het behoud van een goede gezondheid. Hier zijn enkele symptomen die kunnen wijzen op herhaaldelijke blootstelling aan lasrook:

Gezondheidsproblemen op korte termijn

• Irritatie van ogen, neus en keel
• Duizeligheid
• Metaaldampkoorts: Dit zijn griepachtige symptomen die snel na blootstelling kunnen optreden, maar meestal van korte duur zijn en volledig herstellen. Ze omvatten hoge koorts, koude rillingen, pijn, braken, zwakte en vermoeidheid. Opvallend is dat dit vaak op maandagen voorkomt, na enkele dagen zonder blootstelling.
• Misselijkheid
• Hoofdpijn
• Longontsteking

Gezondheidseffecten op lange termijn

Ziekten als gevolg van lasdampen ontwikkelen zich vaak gedurende vele jaren en kunnen lijden tot:

• Chronische obstructieve longziekte (COPD): Dit is een ernstige aandoening die de ademhaling belemmert.
• Pneumoconiose en longfibrose: deze aandoeningen zijn het gevolg van langdurige blootstelling aan schadelijke dampen en kunnen littekenvorming in de longen veroorzaken
• Beroepsastma
• Longfunctieafwijkingen: hieronder vallen bronchiale astma, chronische obstructieve longziekte (COPD) en longkanker
• Verhoogd risico op hartaanvallen en beroertes
• Strottenhoofdkanker en urinewegkanker
• Maagzweren, nierschade en zenuwstelselschade

Weetje: Lassers hebben dezelfde kans op chronische bronchitis als reguliere rokers en een 40% hoger risico op longkanker dan niet-lassers.

Het kiezen van de juiste beschermingsmiddelen

Het kiezen van de juiste beschermingsmiddelen is van vitaal belang voor lassers om hun gezondheid te waarborgen. De hiërarchie van beheersmaatregelen kan als leidraad dienen bij het beperken van de blootstelling aan lasdampen. Maatregelen bovenaan de lijst worden doorgaans als de meest effectieve beschouwd.

Download het overzicht met drie soorten ademhalingsbescherming

Hiërarchie van beheersmaatregelen

Lees zeker: Werken op hoogte: het belang van de preventiehiërarchie

Weetje: slechte ademhalingsbescherming is de op drie na meest voorkomende overtreding op de werkplek.

Overzicht van metalen, lasprocessen en ademhalingsbescherming

Download het overzicht en leer meer over lastechnieken en ventilatieomstandigheden. Daarnaast wordt er ook gekeken naar de types ademhalingsbescherming een veiligheidsdeskundige zou kunnen aanbevelen op basis van de risicobeoordeling.

Download het overzicht van metalen, lasprocessen en ademhalingsbescherming

De juiste ademhalingsbescherming kiezen

Het selecteren van het juiste stofmasker of de juiste ademhalingsbescherming is cruciaal en moet gebaseerd zijn op de werkomstandigheden. Hier zijn enkele opties:

• Wegwerpmaskers: Deze maskers zijn geschikt voor kortstondige blootstelling aan lasdampen en andere fijne deeltjes. Ze zijn gemakkelijk te dragen worden na gebruik weggegooid.
• Herbruikbare maskers: Voor lassers die regelmatig aan lasrook worden blootgesteld, zijn herbruikbare maskers een duurzamere optie. Deze kunnen na gebruik worden gereinigd en opnieuw worden gebruikt.
• Motoraangedreven ademhalingssysteem: Voor situaties waarin lassers langdurig moeten werken in omgevingen met aanzienlijke lasrook, kan een motoraangedreven ademhalingssysteem de beste keuze zijn. Dit systeem biedt continue luchttoevoer en beschermt lassers effectief tegen inademing van schadelijke dampen. Lees zeker ook: De 10 grootste troeven van de Speedglas G5-01
• Ademhalingssysteem met toegevoerde lucht: In sommige extreme omstandigheden, waarbij de lucht sterk verontreinigd is, kan een ademhalingssysteem met toegevoerde lucht de meest geschikte optie zijn. Dit systeem voorziet lassers van schone, ademende lucht, onafhankelijk van de omgevingslucht.

Weetje: In Groot-Brittannië worden jaarlijks 40 tot 50 lassers in het ziekenhuis opgenomen vanwege longontsteking veroorzaakt door lasdampen