Last update: 13/12/2021

Een dode boom die omgezaagd moet worden. Een houten paal die ingekort moet worden. Er zijn veel werkzaamheden waarbij werknemers een kettingzaag gebruiken. Dit handige maar ook gevaarlijke gereedschap wordt in allerlei sectoren gebruikt: van groendiensten tot dierentuinen en van onderhoudsdiensten tot de brandweer.

Een kettingzaag gebruiken brengt risico’s met zich mee. Gelukkig kan je met de juiste maatregelen en persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s) deze risico’s flink beperken.

Ga je aan de slag met een kettingzaag? Dan mag je deze 10 risico’s zeker niet negeren.

sjabloon: risico analyse voor werken met een kettingzaag

Moeten jouw medewerkers werken met een kettingzaag en wil je weten welke risico’s ze kunnen lopen? Download dit handige sjabloon waarmee je zelf in no time een risicoanalyse maakt.

Wij hebben de risico’s ingevuld, jij moet ze alleen beoordelen.

Wat zijn de risico’s bij werken met een kettingzaag?

Hieronder bespreken we de 10 meest voorkomende risico's van werken met kettingzagen en motorzagen. Maar ook wat je kan doen om de kans op letsel te verkleinen. Want tijdens het gebruik is bescherming ontzettend belangrijk.

Een kettingzaag en het juiste persoonlijke beschermingsmiddel horen bij elkaar!

Alle persoonlijke beschermingsmiddelen voor kettingzaag werkzaamheden

#1 Overmatige blootstelling aan lawaai

Een kettingzaag maakt veel lawaai. Veelvuldig gebruik kan daardoor tot gehoorverlies leiden.

Goede gehoorbescherming voorkomt dat. Kies dan wel voor oorkappen die je kan combineren met een veiligheidshelm en een gelaatsscherm. Of beter nog, kies een zaaghelm. Die bestaat al uit de belangrijkste bescherming voor je hoofd, gelaat en gehoor.

#2 Kickback: een onverwacht gevaar

Een kettingzaag kan plotseling en oncontroleerbaar omhoogschieten als je zaagt met de punt van het zaagblad. De maatregel om dit te voorkomen is simpel: zaag niet met de punt van je zaagblad.

Verder is het belangrijk om je gezicht enigszins af te wenden en rustig te werken als je een kettingzaag vasthoudt.

#3 Valgevaar van houtdelen

Tijdens bijvoorbeeld het snoeien van bomen kunnen grote stukken hout vallen. Als deze terechtkomen op het lichaam van de zager of een omstander, kan deze gewond raken.

Om het risico van vallende stukken hout te verkleinen, moet je altijd eerst een inspectie uitvoeren voordat je aan het werk gaat met de kettingzaag. Verder moet iedereen op een minimale afstand staan van de boom en een goedgekeurde veiligheidshelm dragen.

#4 Contact met een draaiende ketting

Snijwonden, open wonden en zelfs amputaties: een kort contact met een draaiende ketting kan al genoeg zijn. Gelukkig zijn er verschillende maatregelen om dit risico te verkleinen.

Gebruik een kettingzaag met een veiligheidsketting en schakel altijd de kettingrem in. Verder beschermen speciale zaagkleding, een veiligheidshelm en een gelaatsscherm het lichaam tegen de gevaren van een draaiende ketting.

Ook door de neus van het zaagblad goed in de gaten te houden en het motorblok vlak bij je lichaam te houden, maak je werken met een kettingzaag een stuk veiliger.

#5 Koude en trillingen

Werken in koude omstandigheden en de trillingen van de kettingzaag zijn ook risico’s die je niet moet negeren. De grip op de kettingzaag kan daardoor minder zijn, met alle gevolgen van dien. Je kan hiervoor speciale impacthandschoenen dragen.

Verder moeten de rubbers van de kettingzaag op tijd vervangen worden. Ook kan het gebruik van een aangepaste en juist geslepen ketting vervelende ongelukken voorkomen. En tot slot.. werk gewoon ontspannen.

#6 Opvliegende stofdeeltjes en stukken hout

Een wolk zaagsel die ineens opstijgt kan voor problemen met de ademhaling zorgen. Stukken hout die rondvliegen kunnen iemand verwonden. Het dragen van aangepaste werkkleding en PBM’s is daarom noodzakelijk.

Verder heb je minder last van zaagsel als je beneden schouderhoogte werkt.

Wanneer je tijdens het onderhoud stof en zaagsel uit je kettingzaag blaast, draag dan een veiligheidsbril, ruimzichtbril en gehoorbescherming. Een van onze medewerkers spreekt uit ervaring.

#7 Giftige uitlaatgassen

Je staat er misschien niet bij stil, maar omdat een kettingzaag op benzine werkt, stoot deze veel gassen uit. Deze uitlaatgassen kunnen giftig zijn.

Werk daarom alleen buiten met een kettingzaag, of in een ruimte die goed geventileerd is.

Stel verder de motor en de brandstofvermenging juist af om de uitstoot van uitlaatgassen zoveel mogelijk te beperken.

#8 Contact met scherpe en warme delen van de kettingzaag

Bij onderhoud, afstelling of herstelling kan je in contact komen met scherpe onderdelen van de zaag. Om wonden te voorkomen, draag je daarom nauw aansluitende zaaghandschoenen en gebruik je het juiste gereedschap.

Voordat je begint met onderhoudswerkzaamheden, moet je de motor uitschakelen en laten afkoelen. Zo voorkom je dat je je verbrandt aan warme delen van de kettingzaag.

#9 Brandgevaar

Een ketting- of motorzaag werkt op benzine. Er kunnen dus vonkjes vrijkomen tijdens het gebruik.

Twee goede redenen om te zorgen dat er geen vuur in de omgeving is. Ook moet je extra oppassen met brandbare stoffen in de buurt van je werkplek.

Pro tip: Alvorens je brandstof en olie toevoegt, trek de vuldop van de jerrycan een keertje open. Zo ontsnapt de druk (die vaak bij warm weer zich traag opbouwt) uit je jerrycan.

#10 Werken op publieke plaatsen

Veel werkzaamheden met een kettingzaag vinden plaats in parken en op openbare wegen.

Daar lopen veel mensen rond die geraakt kunnen worden door bijvoorbeeld vallende takken. Baken de werkomgeving af met de juiste signalisatie, zoals kegels, opklapbare waarschuwingsborden of afzetlinten.

Conclusie

Al deze maatregelen om ongelukken met een kettingzaag te voorkomen, komen op twee dingen neer.

Tijdens het werken met een kettingzaag is bescherming in de vorm van het juiste persoonlijke beschermingsmiddel (PBM) noodzakelijk. En werk altijd rustig en geconcentreerd.

Daarnaast moet je voldoende training hebben gehad voordat je met een kettingzaag aan de slag gaat.

• Vermijdt overmatige blootstelling aan lawaai met een zaaghelm (inclusief oorkappen en gelaatsscherm)
• Draag zaagkleding en zaaghandschoenen die je beschermen tegen de gevaren van een draaiende ketting
• Zaag niet met de punt van het zaagblad
• Voer een algemene inspectie uit en houd afstand van de boom
• Werk steeds beneden schouderhoogte
• Gebruik een kettingzaag buiten of in een geventileerde ruimte
• Schakel de motor uit en laat afkoelen wanneer onderhoud nodig is
• Wees voorzichtig met brandbare stoffen in de buurt

Wat zijn de risico’s in jouw bedrijf?

Download het gratis sjabloon en maak in een mum van tijd je eigen risico analyse voor werkzaamheden met een kettingzaag.

Vul alle gegevens in en je weet meteen wat de verbeterpunten zijn en hoe je medewerkers veiliger kunnen werken.