Last update: 10/07/2023

Als je medewerkers in contact komen met gevaarlijke UV-straling, lopen ze risico op beschadiging van de ogen. Een paar seconden in fel UV-licht kijken kan al erg pijnlijke gevolgen hebben.

Lasogen zijn een van de meest gekende beroepsziekten veroorzaakt door UV-straling. Deze aandoening ken je misschien ook als sneeuwblindheid of fotokeratitis. Gelukkig kan goede gelaatsbescherming veel problemen voorkomen.

Hoe je lasogen herkent, voorkomt en behandelt, lees je in dit artikel.

Wanneer krijg je lasogen?

Lasogen ontstaan wanneer de ogen te lang zijn blootgesteld aan UV-straling. 
Door de straling verbrandt het hoornvlies van je oog. Dat is het deel waar licht door naar binnen valt.
Het hoornvlies is gevoelig en raakt snel beschadigd.

UV straling is aanwezig in de natuur als zonlicht. Maar de straling is ook aanwezig bij bepaalde lasprocessen, zoals tiglassen of plasmalassen.
Deze beroepsziekte komt dus vaak voor bij lassers.

UV straling wordt onderverdeeld in 3 soorten: UV-A, UV-B en UV-C:

• UV-A heeft het meeste impact op de ogen
• UV-B is het meest actief is tijdens de piekuren
• UV-C wordt tegengehouden door de atmosfeer.

Symptomen van lasogen

Het is belangrijk om lasogen te herkennen, zodat je ze kan behandelen om erger te voorkomen.
In het begin merk of voel je niet meteen iets.
De eerste symptomen verschijnen pas een aantal uur na het lassen.

De belangrijkste symptomen van lasogen zijn:

• Een felle, brandende pijn in de ogen, vooral 's avonds en 's nachts.
• Rode en gezwollen ogen die aanvoelen als schuurpapier.
• Je kan moeilijk je ogen openen
• Eventueel hoofdpijn

Lasogen behandeling

Ben je toch slachtoffer geworden van lasogen?

• Ga altijd eerst naar de huisarts of je bedrijfsarts om de diagnose te laten stellen.
  Die kijkt of er geen metaalsplinters of andere beschadiging aan je oog te vinden zijn en kunnen verdovende oogdruppels voorschrijven die het hoornvlies kort verdoven.
   
• Je kan zelf de pijn verlichten door koude en natte compressen aan te brengen op de ogen. Vermijdt huis,- tuin- en keuken oplossingen zoals aardappel
   
• Het is beter om contactlenzen tijdelijk te vermijden om het genezingsproces vlot te laten verlopen.

Gelukkig ben je snel weer af van lasogen want binnen een weekje is de pijn weg.

Hoe lasogen voorkomen?

Voorkomen is beter dan genezen: dat geldt ook voor lasogen. Maar hoe?

• Het belangrijkste is om oogcontact met UV straling te vermijden.
  Eens je te lang in contact bent geweest met UV-straling, is het te laat.
  Het is dus heel belangrijk om altijd de juiste gelaatsbescherming te dragen.
   
• Helaas onderschatten veel lassers het risico. Ze denken dan “het duurt niet lang” of “ik kijk wel even weg…”.
  Maar dan is het vaak al gebeurd.
   
• Niet alleen de persoon die aan het lassen is, loopt risico zonder gelaatsbescherming.
  Ook omstaanders kunnen het slachtoffer zijn.

Beschermen en afschermen

Lasogen voorkomen, dat doe je door de bron aan te pakken.

Biedt een afgeschermde plek of cabine aan waarin je medewerkers kunnen lassen. Zo voorkom je dat mensen die niet lassen, toch lasogen krijgen.

Je kan ook gebruik maken van lasgordijnen.

De juiste bescherming tegen schadelijk licht

Het beste persoonlijke beschermingsmiddel (pbm) voor de ogen is een laskap, lashelm of lasbril. Deze filteren de straling (licht) en beschermen de ogen tegen schadelijk licht.

Laskappen

Een laskap of lasschild is een goedkope manier om je te beschermen tegen schadelijke UV straling.

Je hebt zowel lasschilden die je vasthoudt met je hand. Deze zijn handig als je bij je lasproces maar 1 hand nodig hebt.

Daarnaast heb je laskappen die je op je hoofd kan bevestigen en makkelijk naar boven en onder kan zetten om je werk te bekijken.

Bekijk alle laskappen

Lashelmen

Naast lasschilden, kan je ook kiezen voor automatische lashelmen.

Deze lashelmen passen automatisch de filter aan je omstandigheden aan. De filter wordt donkerder bij wisselend licht en helder bij constant licht.

Het voordeel van elektronische lasbescherming is dat je zelf geen acties meer moet ondernemen. Vergelijk dit met bijvoorbeeld een lasschild dat je zelf moet vastnemen.

Bovendien kan je hier adembescherming op aansluiten zodat je steeds verse lucht binnenkrijgt.

Bekijk alle automatische lashelmen

Lasbrillen

In situaties waar weinig vonken voorkomen, is een lasbril voldoende. Deze voldoet aan de veiligheidsnorm EN 169.

Een lasbril heeft tinten tussen 1,2 en 16, afhankelijk van de lasprocedure.

Er zijn ook veiligheidsbrillen met groene of grijze laslenzen. Deze beschermen tegen UV-licht, zichtbaar en IR-licht.

Bekijk alle lasbrillen

Andere bescherming tegen UV straling

Voor bescherming tegen UV-straling heb je een veiligheidsbril met lensmarkering 2-X, 2C-X of 3-X nodig.
X staat voor de tint van je lens.
De waarde varieert tussen 1,2 en 5. Hoe hoger deze waarde, hoe hoger de bescherming

Tip: Ook een doorzichtige veiligheidsbril kan UV-straling filteren.

Om te beschermen tegen zonlicht, heb je een bril nodig met markering 5-X of 6-X.
De X is variabel tussen 1,1 en 4,1.
Deze veiligheidsbrillen voldoen aan de norm EN 172.

Ook hier geldt het principe: hoe hoger de waarde, hoe beter de bescherming.

Bescherming voor lashelpers

Ook als medewerkers zelf niet lassen, maar vlakbij staan, moeten ze de ogen beschermen tegen schadelijke straling.

Lashelpers dragen in vele gevallen een veiligheidsbril met een lasfilter 1,2 en 4.

Staat iemand dichterbij dan of op dezelfde afstand als de lasser?
Of bleek uit de risicoanalyse dat hij schade kan oplopen?
Kies dan voor lenzen met een hogere tint.

Let op: te donkere tinten zijn niet goed en zelfs gevaarlijk.
De lasser moet dan te dicht bij het werkstuk komen om het goed te kunnen zien. De kans op het inademen van gevaarlijke lasrook is hoog.

Wanneer gebruik je welk lasglas?
 

• Autogeen of plasmasnijden: in principe heb je hier alleen een bril voor nodig met tint 5. Zoals de 3M Securefit 500.
   
• MIG/MAG lassen: door de UV straling die vrijkomt, is het belangrijk een lashelm of kap te dragen.
  Tint 9, 10 of 11 zijn hiervoor prima geschikt. Deze lasruitjes zijn beschikbaar voor handmatige lashelmen als automatische.
   
• TIG of elektrode lassen: Kies een zo donker mogelijke lasruit in de lashelm zoals een tint 13.
  Een aantal automatische lashelmen zijn speciaal voor het TIG proces gemaakt, zoals de Speedglas 9100 of de automatische lashelm uit de G5-01 serie.

Conclusie

Draag tijdens het werken met schadelijke straling altijd de juiste bescherming. Ook als je er alleen maar naast staat en zelf niet last. Kort contact met de ogen kan al schadelijke gevolgen hebben en lasogen veroorzaken.

Moet je veel elektrisch lassen, dan is een automatische lashelm de beste oplossing.
Die past automatisch de lastint aan en kan je combineren met aangedreven lucht.

Zit je met een krap budget? Gebruik dan een lasschild of een lasbril (wanneer je lasproces weinig vonken afgeeft).