Werken onder risicovolle omstandigheden is in veel bedrijven niet te voorkomen. Het is dan extra belangrijk dat medewerkers zich houden aan alle voorschriften die gelden in een bepaalde ruimte.

Maar dan moeten die ruimtes en voorschriften wel heel gemakkelijk en in een oogopslag herkenbaar zijn.

Een visuele werkplek creëren

Een visuele werkplek is een opgeruimde werkplek die visueel herkenbaar is voor elke werknemer. De risico’s in een bepaalde ruimte zijn voor iedereen meteen duidelijk. Daardoor wordt de werkvloer een stuk veiliger.

Bovendien kunnen medewerkers zo productiever werken. Ze hoeven zich geen zorgen te maken of ze wel of juist niet op bepaalde plekken mogen komen.

Maar hoe doe je dat, een visuele werkplek creëren?

Een visuele werkplek organiseren kan op 5 manieren, namelijk met:

• pictogrammen
• statusmarkering
• zonemarkering
• lockout-tagout
• leidingmarkering

Hieronder bespreken we hoe en wanneer je welke soort signalering gebruikt binnen jouw bedrijf om je medewerkers extra goed te beschermen.

Pictogrammen

Voordat een medewerker een ruimte binnengaat, wil hij twee dingen weten.

• Wat zijn de risico’s in deze ruimte?
• Hoe kan ik mezelf daartegen beschermen?

Pictogrammen geven meteen en duidelijk antwoord op deze belangrijke vragen. Bevestig op alle risicovolle plekken de juiste pictogrammen. Dan voorkom je vaak grote fouten met ernstige gevolgen.

De kleuren van de pictogrammen hebben een belangrijke functie. Ten eerste brengen ze de boodschap over. En ten tweede geeft elke kleur een bepaalde betekenis gerelateerd aan veiligheid.

• Rood heeft de grootste signaalfunctie en wordt gebruikt voor een verbod of voor brandbestrijdingsmiddelen.
• Geel waarschuwt voor gevaren.
• Groen verwijst naar veiligheid en redding.
• Blauw staat voor een gebod.

Ook de vorm van de borden heeft een functie. Rond staat voor verbod en gebod, driehoeken voor waarschuwing en rechthoeken voor hulp.

Pictogrammen zijn er in verschillende formaten. De afmeting die je nodig hebt voor een bepaalde ruimte in je bedrijf, is afhankelijk van de leesafstand.

Gebruik de tekening hieronder als richtlijn zodat de pictogrammen die je ophangt zo goed mogelijk leesbaar zijn.

Statusmarkering

Dankzij statusmarkering herken je meteen wanneer je een machine of apparaat niet mag gebruiken.

Statusmarkering ken je misschien ook wel als visual tags. Je kan deze gebruiken als een machine of apparaat tijdelijk buiten dienst is voor inspectie of onderhoud. Ook is statusmarkering heel geschikt bij checklists voor bijvoorbeeld de identificatie en naam van chemische producten.

Zonemarkering

Met zonemarkering laat je visueel weten dat iemand een bepaalde zone niet mag betreden. De meest voorkomende plekken waar dit wordt toegepast zijn opslagplaatsen, los- en laadkaaien en rijstroken.

Hier denk je misschien vooral aan een afzetting van enkel linten. Maar er zijn nog veel meer mogelijkheden om een gevaarlijke plek af te bakenen.

Zo kan je gebruik maken van paaltjes met kettingen of vloerstaanders. Zelfs ‘glow in the dark’-markering is mogelijk. In geval van nood wijst deze markering duidelijk de weg naar de dichtstbijzijnde nooduitgang, ook in het donker.

Lockout/tagout

Met lockout/tagout bescherm je je werknemers tegen de gevaren van elektrische stroom en machines in werking.

Dankzij een geplande veiligheidsprocedure worden de apparatuur en machines uitgeschakeld. Daarna kunnen specialisten het onderhoud of een reparatie uitvoeren.

Er zitten veel voordelen aan een lockout/tagout programma:

• minder arbeidsongevallen
• minder kosten
• hogere productiviteit
• best safety practices

Lockout/tagout is niet iets waarbij je over een nacht ijs gaat. Je moet een LOTO-programma opstellen en het is een proces dat iedereen in je bedrijf moet dragen.

De bekendste voorbeelden van lockout/tagout-producten zijn hangsloten, lock boxes en diverse vergrendelsystemen.

Er bestaan drie soorten sleutelsystemen voor hangsloten: keyed different,  keyed alike en master keyed. Welk systeem je kiest, hangt af van de omstandigheden in jouw bedrijf. Je zal een compromis moeten vinden tussen gemak en veiligheid.

• Keyed different: Bij dit systeem kan je het ene hangslot niet met de sleutel van het andere hangslot openen. Dit systeem gebruik je het best in omstandigheden waarin medewerkers enkel hun eigen slot mogen openen.
• Keyed alike: Hierbij zijn er identieke sloten, die je kan openen met dezelfde sleutel. Gebruik dit systeem wanneer iemand meerdere sloten toegewezen krijgt.
• Master keyed: Bij dit systeem zijn er verschillende sloten met hun eigen sleutel én een loper. Dit is ideaal wanneer medewerkers hun eigen slot moeten kunnen openen, maar controle nodig is. De supervisor heeft een loper waarmee hij de sloten kan vergrendelen.

Wil je jouw lockout/tagout-programma nog beter organiseren? Maak dan gebruik van schaduwborden. Die zorgen ervoor dat je vergrendelsystemen en hangsloten terug op de juiste plek belanden. Zo wordt de werkplek nog efficiënter.

Leidingmarkering

Leidingmarkering is wettelijk verplicht.

Leidingen die gevaarlijke stoffen transporteren, moet je identificeren volgens de Europese richtlijn 92/58.

Door te investeren in de juiste leidingmarkering voorkom je arbeidsongevallen. Soms kan onwetendheid al ernstige gevolgen hebben voor de veiligheid van werknemers.

Het is belangrijk om te weten waar en hoe je leidingen moet markeren. Dat doe je op alle zichtbare delen van leidingen. Zorg dat je de stickers bevestigt op een schone en droge plek.

Afhankelijk van de wetgeving heeft een leidingmarkering een bepaalde kleur.

Op leidingmarkering zie je meestal de volgende onderdelen:

• de stroomrichting van de gevaarlijke stof
• toepasselijke gevaarsymbolen (CLP)
• de naam van de gevaarlijke stof
• een signaalwoord, bijvoorbeeld ‘warning’
• een bijpassende kleur